Bewindvoering of Volmacht

Volmacht regelen bij de notaris

Wat zijn de mogelijkheden als iemand niet (meer) zelf een handtekening kan zetten of het eigen vermogen kan beheren?

De mogelijkheden hangen af van de situatie:

1. Wanneer duidelijk wordt dat (tijdelijke) opname in een verpleeghuis aanstaande is of wanneer beginnende dementie wordt geconstateerd, maar degene die het betreft op dat moment nog wel zelf zijn/haar wil kan bepalen, bestaat de mogelijkheid om een volmacht te geven aan een vertrouwd persoon. Met gebruikmaking van die volmacht kan de gevolmachtigde dan de financiële zaken van de volmachtgever in orde maken.

2. Als degene om wiens vermogen het gaat, niet meer zelf zijn/haar wil kan bepalen, is het niet meer mogelijk om te werken met een volmacht. De wet bepaalt dat dan een bewindvoerder aangesteld moet worden. De bewindvoerder behartigt dan de financiële zaken van degene wiens vermogen onder bewind gesteld is.

Volmacht of bewindvoering?

Tussen de positie van een gevolmachtigde en een bewindvoerder zitten belangrijke juridische verschillen:

• Als iemand een volmacht geeft, blijft de volmachtgever zelf ook bevoegd om financiële handelingen te verrichten. Bij een bewindsituatie is dat niet het geval: degene wiens vermogen onder bewind gesteld is, kan alleen maar met medewerking van de bewindvoerder financiële handelingen verrichten;
• De gevolmachtigde hoeft geen officiële rekening en verantwoording af te leggen aan degene met wiens vermogen de gevolmachtigde handelt. Een bewindvoerder is verplicht om jaarlijks een verantwoording af te leggen aan degene wiens vermogen onder bewind gesteld is én aan de kantonrechter;
• Een bewindvoerder benoemen gebeurt altijd door de rechter. Het aanstellen van een gevolmachtigde gebeurt in de meeste gevallen via de notaris.
• Een bewind wordt meestal ingesteld over alle goederen. Een volmacht kan gegeven worden voor bepaalde specifieke handelingen (beperkte volmacht) of voor alles (algehele volmacht).

Wie kan gevolmachtigde of bewindvoerder zijn?

Iemand die wordt vertrouwd

Van belang is dat het iemand is die vertrouwd wordt door degene om wiens vermogen het gaat. Dit kan een familielid zijn, maar dat hoeft niet. Ook de notaris kan optreden als gevolmachtigde of bewindvoerder. De notaris behartigt daarbij het belang van degene om wiens vermogen het gaat. Bovendien beschikt hij over een administratieve organisatie om dergelijk vermogensbeheer efficiënt te laten verlopen.

Volmacht versus bewindstelling

Voor het doen van schenkingen uit het vermogen van degene die niet meer zelf kan handelen is het onderscheid tussen een volmacht en onder bewindstelling van belang. Wanneer er een bewindvoerder benoemd is, moet de kantonrechter goedkeuring verlenen voor het doen van schenkingen uit het vermogen van degene wiens vermogen onder bewind gesteld is. De kantonrechter verleent deze goedkeuring in de regel slechts als er vóór het instellen van het bewind al eerder schenkingen gedaan werden. En er dus sprake is van een zogenaamde ‘schenkingstraditie’. Bij een volmacht speelt dit niet, aangezien er geen rechterlijk toezicht/controle is op de taakuitoefening door de gevolmachtigde.

Volmacht intrekken

Een volmacht kan in de regel weer worden ingetrokken door de volmachtgever (indien deze nog wilsbekwaam is), waarna de bevoegdheid van de gevolmachtigde direct eindigt. Een bewindvoerder moet ontslagen worden door de rechter. Dan pas wordt het bewind beëindigd.